O metodzie EFT
Podczas gdy medycyna leczy wyłącznie nasze ciało, a psychologia wyłącznie nasz umysł, EFT czyli tapping, harmonizuje człowieka jako całość, uwalniając problem równolegle na kilku poziomach. Techniki EFT mają głęboki wpływ na układ nerwowy, produkcję hormonów, aktywację mózgu, a także ekspresję genów.
Emotional Freedom Techniques, czyli EFT, to obecnie jedna z najlepiej przebadanych metod współczesnej psychoterapii zachodniej. Łączy pracę na poziomie umysłu (psychologia poznawcza), emocji i ciała (tapping), a jej skuteczność potwierdza ponad 100 badań klinicznych prowadzonych od lat 90. XX w., (w tym randomizowanych), setki metaanaliz oraz ponad 5 tys. studiów przypadków. Przegląd ponad 100 badań opublikowała dr Peta Stapleton w książce „EFT dla zdrowia” (Białystok 2020). Wszystkie te badania, prowadzone niezależnie w kilkunastu krajach na świecie, wykazały, że dzięki zastosowaniu EFT w terapii można uzyskać bardzo pozytywne wyniki przy niewielkiej liczbie sesji. Z tego powodu EFT należy do tzw. czwartej fali psychoterapii zachodniej, opierającej się na terapiach krótkoterminowych.
Krótka historia EFT
Tapping – jako element regulacji stresu – stał się popularny już w latach 70. XX w. Początkowo jego skuteczność wiązano i porównywano z akupunkturą – podczas sesji opukuje się określone miejsca na ciele, które odpowiadają głównym meridianom znanym z TCM. Prekursorem tych technik był dr Georg Goodheart, który opracował metodę zwaną kinezjologią stosowaną. Zastosował on opukiwanie punktów akupunkturowych zamiast igieł i zaobserwował pozytywne efekty w testach mięśniowych pacjentów. Na początku lat 80. XX w. amerykański psycholog, dr Roger Callahan, badał kinezjologię stosowaną i połączył ją z elementami psychologii poznawczej. Na bazie swoich doświadczeń stworzył metodę TFT (Terapia Pól Myślowych), opierającą się na stosowaniu algorytmów punktów, stosownie do zdiagnozowanego problemu. Twórca EFT – Gary Craig – uprościł system Callahana do jednego, uniwersalnego zespołu punktów, opukiwanych przy każdym problemie. Według jego koncepcji każdy nasz problem (psychiczny, emocjonalny czy fizyczny) ma swoje źródło w zaburzeniach systemu energetycznego ciała. Metoda EFT ewoluowała i nadal ewoluuje. Można się spotkać z różnicami w zestawie opukiwanych punktów, czy w kolejności opukiwania. Do celów badań klinicznych przyjęto jednolity zestaw punktów i sposób opukiwania: jedną ręką, po jednej stronie ciała. Oprócz klinicznego EFT obecnie stosowane są tzw. metody hybrydowe, w tym Matrix Reimprinting i Cellular EFT. Obecnie badaniami nad EFT i rozwojem metody zajmuje się dr Dawson Church, który stworzył program EFT Universe.
Jak działa EFT
Początkowo sądzono, że tapping harmonizuje jedynie przepływ energii w meridianach znanych z TCM. Przełomowe znaczenie miało jednak odkrycie trzeciego układu krążenia, znanego obecnie jako system Bonghana lub kanaliki Bonghana. Trwające blisko pół wieku badania naukowców z Seulu potwierdziły, że w ciele kręgowców istnieje system mikrokanalików, który otacza każdy narząd. Kanaliki te zbiegają się w wiązki, których lokalizacja odpowiada głównym meridianom. W kanalikach Bonghana płyną neurotransmitery – ponad sto związków chemicznych, których cząsteczki przenoszą impulsy pomiędzy synapsami układu nerwowego. Sygnały te docierają do układu limbicznego i uspokajają reakcję stresową.
Skuteczność EFT w uwalnianiu stresu potwierdzono w licznych badaniach, które wykazały m.in. spadek poziomu kortyzolu w krwi, regulację rytmu zatokowego serca, harmonizację fal mózgowych alfa, beta i gamma, a także zmianę ekspresji genów.
Obszary pracy metodą EFT
Badania kliniczne potwierdziły skuteczność EFT w następujących przypadkach:
- trauma,
- zespół stresu pourazowego (PTSD),
- zaburzenia lękowe, w tym zespół lęku uogólnionego,
- depresja,
- fobie,
- zaburzenia odżywiania, problemy z wagą,
- lęk związany z wystąpieniami publicznymi,
- lęk u uczniów, związany z nauką i egzaminami,
- stres u sportowców wpływający negatywnie na ich wyniki,
- uzależnienia,
- zaburzenia snu,
- problemy fizyczne, w tym np. łuszczyca, fibromialgia, cukrzyca, choroby nowotworowe, przewlekły ból.
Studia przypadków potwierdzają skuteczność EFT w kreowaniu:
- sukcesu,
- ogólnego dobrego samopoczucia i optymizmu,
- poczucia własnej wartości,
- dobrych relacji z ludźmi,
- szczęśliwych związków,
- dobrobytu,
- szczytowych osiągnięć w różnych dziedzinach, np. sporcie, biznesie itp.
EFT do samodzielnego zastosowania
Podstawowa procedura w klasycznym EFT Garego Craiga może być z powodzeniem stosowana przez każdego, również przez dzieci, które bardzo szybko uwalniają stres stosując tapping. Jest ona stosowana w licznych szkołach m.in. w USA i Wielkiej Brytanii, a w Australii istnieją duże programy dla nauczycieli i pedagogów szkolnych.
EFT w pięciu krokach:
- Rozpoznaj, co chcesz zmienić w swoim życiu – zdefiniuj swój problem i oceń w skali 0-10 poziom swojego dyskomfortu (10 to maksymalny poziom nieprzyjemnych odczuć i emocji). Jest to ważne, abyś sobie uświadomił co czujesz, ponieważ potrzebujesz „markerów”, aby rozpoznać zmianę. Postaraj się nazwać swoje emocje i odszukać odczucia w ciele.
- Sformułuj zdanie, które uchwyci Twój problem, np. „Jestem wściekła na szefa, bo nie dał mi podwyżki”, „Wstydzę się, że nie potrafię zaparkować auta”, „Czuję się winna, że nic nie zrobiłam kiedy…”, itd. To zdanie będziesz opukiwać na punkcie „karate” jako tzw. ustawienie.
- Zastosuj tapping na wszystkich punktach zaznaczonych na poniższym zdjęciu (w opisanej kolejności), wypowiadając krótkie zdania opisujące Twój problem i emocje z nim związane. Mają one na celu utrzymanie Twojej koncentracji na opukiwanym problemie. EFT działa tylko wtedy, gdy pracujesz świadomie. Opukiwanie punktów nazywane jest rundką.
- Oceń w skali 0-10 poziom dyskomfortu po opukaniu. Jest to cena subiektywna, intuicyjna, użyj więc pierwszej liczby jaka Ci przyjdzie do głowy. Sprawdź, czy poziom dyskomfortu zmienił się w stosunku do wyjściowego.
- Wykonaj dodatkowe rundki tappingu coraz lepiej opowiadając o problemie, aż ocena na skali spadnie do 0.
Punkty tappingu
Punkt „karate” – na boku dłoni, w pobliżu nadgarstka – tu wypowiadamy stwierdzenie wstępne, czyli tzw. ustawienie
- Czubek głowy
- Początek brwi
- Zewnętrzny kącik oka
- Pod okiem
- Pod nosem
- Broda (pod dolną wargą)
- Obojczyk
- Pod pachą
- Gama – punkt na dłoni, pomiędzy kośćmi śródręcza (przy małym palcu)
Na tych punktach wypowiadamy zdania przypominające
Ustawienie EFT
Zwykle wypowiadamy je 3 razy. Ma określoną strukturę:
Warunek: Mimo że…, Nawet jeśli…, Chociaż…
Emocja + Fakt: …czuję smutek, bo nie poradziłam sobie z…
Końcówka: …to i tak kocham i akceptuję siebie.
Aby EFT było skuteczne, ważne są konkrety. Staramy się nazywać emocje i pracujemy nad każdą z nich osobno. Zaczynamy od tej, która jest najsilniejsza w danym momencie, z którą mamy największy kontakt. Potem szukamy innych. Problem znika kiedy uwolnimy wszystkie trudne emocje z nim związane.
Zwroty przypominające
To krótkie zdania lub fragmenty zdań, które pozwalają nam utrzymać koncentrację. Muszą być powiązane z treścią ustawienia. Kluczowe znaczenie ma tu emocja, nad którą pracujemy – jeśli w ustawieniu wybraliśmy np. złość, to zdania przypominające mają dotyczyć właśnie złości, opisywać tę złość i okoliczności, które ją wywołały. Jeśli pojawia się więcej emocji, to opukujemy nowe rundki: nowe ustawienia i zdania przypominające.
Czy mówiąc o negatywach nie wzmacniam sobie problemu?
To powszechne pytanie u osób, które zaczynają pracę z EFT. Negatywne myślenie pogarsza nasze samopoczucie, jednak połączone z opukiwaniem powoduje skutek odwrotny – uwolnienie problemu z umysłu, układu limbicznego i ciała. Negatywne stwierdzenia służą do tego, aby jasno postawić problem, stanąć w prawdzie, nazwać rzeczy po imieniu i – za pomocą tappingu – uwolnić. Opukiwanie angażuje ciało migdałowate (centrum stresu) oraz hipokamp (centrum pamięci) – mózg zestraja się i następuje uwolnienie. W dalszej części opukiwania możemy ze sobą rozmawiać, tłumaczyć coś sobie, argumentować zdroworozsądkowo – robimy to zwykle w stresie, ale połączone z opukiwaniem jeszcze skuteczniej wyłącza reakcję stresową. Na koniec możemy dodawać zwroty pozytywne, które doczyszczą problem i zmienią całkowicie nasze nastawienie.